Is de aansluiting te maken? Oktober 2021
Over een herleidbare koppeling tussen gemeentelijke beleidsambities, financiën en uitvoering
De aanleiding van dit onderzoek is de constatering dat het in de praktijk voor veel raadsleden lastig is om grip te krijgen op de aansluiting tussen de gemeentelijk begroting en jaarverslag (de zogenaamde P&C-documenten) en de beleidsnotities die, voorafgaand aan de P&C-documenten, beleidsvoornemens vastleggen. In de P&C-stukken blijken de beleidsterreinen vaak op een andere manier en/of een ander niveau gepresenteerd te worden dan in de beleidsnotities.
De onderliggende vraag van dit onderzoek is of de gemeenteraad voldoende informatie krijgt aangereikt om zijn primaire taak in de lokale democratie, namelijk het sturen van beleid en het controleren van beleidsresultaten, te kunnen waarmaken. Voor de raad is de programmabegroting een belangrijk stuurmiddel, terwijl voor de controlefunctie de jaarrekening een belangrijk document is.
Belangrijke conclusies van dit onderzoek waren dat de aansluiting tussen beleidsnota’s en P&C-documenten veelal niet op orde is, en dat de P&C-documenten op zichzelf te weinig zelfstandig leesbaar zijn.
Onder de genoemde conclusies liggen een aantal deelconclusies, zoals dat beleidsdoelen niet altijd specifiek en meetbaar zijn geformuleerd. Daaruit volgt al direct dat de resultaten van beleid moeilijk waarneembaar zijn. Dat laatste komt ook omdat in de P&C-documenten diverse deeltaken en/of beleidsactiviteiten worden samengenomen, waardoor het zicht op afzonderlijke beleidsterreinen verloren gaat.
De RMB doet een aantal aanbevelingen om de gesignaleerde tekortkomingen te verhelpen. Zo zouden heldere doelstellingen moeten worden geformuleerd, die in meetbare beleidsindicatoren kunnen worden vertaald. Ook zou er in de jaarstukken duidelijk vermeld moeten worden wat de kosten waren van de uitgevoerde activiteiten. Het is overigens niet noodzakelijk om alle informatie over alle specifieke (deel)taken in de programmabegrotingen en jaarstukken op te nemen. Men zou er ook voor kunnen kiezen om de webversie van de P&C-documenten van links te voorzien die de diepere informatie over de taakvelden beschikbaar stelt. .